Yurt dışında çalışan işçilerin hakları nelerdir?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile (3146) Genel Müdürlüğümüze verilen görevler aşağıda belirtilmiştir:

a) Yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının; yurt dışındaki çalışma hayatı ve sosyal güvenlik mevzuatından doğan hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek, çalıştıkları ülkelerde ve yurda dönüşlerinde karşılaştıkları meselelerin çözülmesinde yurt içinde ve dışındaki kuruluşlarla gerekli koordinasyonu sağlamak.

b) Yurt dışı istihdamını takip etmek, yurt dışında Türk işgücünün istihdamı yönünde araştırma ve çalışmalar yapmak, yaptırmak ve istisna akdi ile işgücü anlaşmalarını hazırlamak, bu anlaşmaların yurt dışındaki uygulamasını takip ederek bu konuda politikalar geliştirmek.

c) Bakanlık yurt dışı kadrolarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek, yurt dışı birimleri vasıtasıyla sosyal güvenlik sözleşmelerinin uygulanmasını takip etmek, uygulamada koordinasyonu sağlamak.

d) Çalışma ve sosyal güvenlik alanlarında faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlarla yazışmaları yapmak ve bu kuruluşlara üye olmaktan doğan işleri yürütmek.

e) Karma ekonomik komisyonlar için Bakanlık görüşlerini belirlemek.

f) Sosyal politika alanında yabancı literatürü ve mevzuatı izlemek ve raporlar hazırlayarak kullanıma sunmak.

g) Kişi ve hak sahiplerinin yabancı ülke mevzuatından doğan sosyal güvenlik haklarının korunması amacıyla, bağlı kuruluş ve bağlı kuruluşların ilgili kuruluşlarınca yapılacak yazışmaların, Bakanlık yurt dışı teşkilâtı aracılığı ile yerine getirileceği ülkeleri tespit etmek.

h) Bakanlık, bağlı kuruluş ve bağlı kuruluşun ilgili kuruluşlarınca yapılacak işlemleri koordine etmek, bunların diğer ülkeler ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla ilişkilerinde koordinasyonu sağlamak, protokol işlerini yürütmek.

i) Yabancı ülkelerle yapılacak sosyal güvenlik sözleşmeleri ve bunların tadili çalışmalarında koordinasyonu sağlamak.

j) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Bakanlığımızın 4841 sayılı Kuruluş Kanununa, 08.05.1967 tarih ve 864 sayılı Kanunla eklenen bir madde ile yurtdışı teşkilatımızın kurulmasına izin verilmiştir. Genel Müdürlüğümüz 06.04.1972 tarih ve 1579 sayılı Kanunla eklenen maddelerle “Yurtdışı İsçi Sorunları Genel Müdürlüğü” adi altında Bakanlık ana hizmet birimleri arasında yerini alarak yurtiçi ve yurtdışına yönelik hizmetlerine başlamıştır.

09.01.1985 tarih ve 3146 sayılı Kanunla Genel Müdürlüğümüzün adi “Yurtdışı İsçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü” seklinde değiştirilmiş, 16.07.2003 tarih ve 4947 sayılı Kanunla da başına “Dış İlişkiler” ibaresi eklenerek “Dış İlişkiler ve Yurtdışı İsçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü” olmuş ve görevleri de günün şartlarına cevap verebilecek şekilde genişletilmiştir.

Genel Müdürlüğümüzün görevlerinin aşağıda sunulan baslıklarda toplanması mümkündür;

- Genel Hizmetler,

- Vatandaşlara Yönelik Hizmetler,

- Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler,

- Basın, Yayın ve Enformasyon Faaliyetleri,

- Protokol Hizmetleri,

- Personel Hizmetleri ve İdari İsler.

Burada Genel Hizmetler, Vatandaşlara Yönelik Hizmetler ve Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler

hakkında özet olarak bilgi sunulmaktadır.

Genel Hizmetler:

- Bakanlığımızın tüm yurtdışı ilişkilerini koordine etmek,

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yurtdışı teşkilatının faaliyetlerini düzenlemek, yönetmek ve denetlemek,

- Yurtdışında yasayan ve çalışan Türk vatandaşlarının çalışma hayati ve sosyal güvenlikten doğan hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek,

- Yurtdışında çalışan vatandaşlarımızın çalıştıkları ülkelerde ve yurda dönüşlerinde karsılaştıkları çeşitli sorunların çözüme kavuşturulmasında yurtiçinde ve dışındaki kuruluşlarla gerekli koordinasyonu sağlamak,

- Yurtdışı istihdamını takip etmek, yurtdışında Türk işgücünün istihdamı yönünde araştırma ve çalışmalar yapmak, Sosyal Güvenlik Anlaşmalarının hazırlanma ve akdedilmesinde koordinasyon sağlamak, İşgücü Anlaşmalarını hazırlamak, anlaşmaların yurtdışındaki uygulamasını takip ederek konu hakkında yeni politikalar geliştirmek,

- Kişilerin, yabancı ülke mevzuatlarından doğan çalışma ve sosyal güvenlik haklarının korunması amacıyla Bakanlık, bağlı kuruluş ve bağlı kuruluşların ilgili kuruluşlarınca yapılacak işlemleri koordine etmek, yurtdışı birimleri vasıtasıyla Sosyal Güvenlik Sözleşmelerinin uygulanmasını takip etmek, uygulanmasına ve tadiline ilişkin toplantılara katılmak ve koordinasyonu sağlamak,

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik alanlarında faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlarla yazışmalar yapmak, bu kuruluşlara üye olmaktan doğan isleri yürütmek, ülke raporlarını hazırlamak, kuruluşların çalışma hayati ve sosyal güvenlik alanlarında kabul ettikleri sözleşme, tavsiye ve kararların uygulanabilirliğini tespit etmek, gerekli hallerde toplantı, konferans, panel ve etkinlikleri izlemek, katılmak veya katilimi sağlamak,

- Ülkemizle diğer ülkeler arasında yapılan Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) için Bakanlık görüşlerini belirlemek, çalışmalar yapmak ve toplantılara katılmak,

- Yurtiçinde Bakanlık görevi alanına giren konulara ilişkin olarak yapılan mevzuat çalışmalarına katkı sağlamak amacıyla yurtdışındaki modelleri araştırmak ve kullanıma sunmak,

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın tüm birimlerinin yurtdışındaki muhatapları ile ilişkilerini koordine etmek,

- Sosyal politika alanında yabancı literatürü ve mevzuatı sürekli izlemek ve raporlar hazırlayarak kullanımına sunmak,

- Bakanlık Makamınca verilecek diğer görevleri yapmak.

Vatandaşlarımıza Yönelik Hizmetler:

- Vatandaşlarımızın bulundukları ülkelerin Türkiye'deki Temsilciliklerinde görevli çalışma hayati ve sosyal islerden sorumlu yetkililerle sürekli temas halinde bulunmak,

- Yurtdışında hizmeti bulunan vatandaşlarımızın çalışma hayati ve sosyal güvenlikle ilgili sorunlarına ilişkin yazılı ve sözlü başvurularını almak ve sonuçlandırmak,

- Vatandaşlarımızın, yurtdışında çalıştıkları firma veya işverenlerinde kalan ücret ve diğer alacaklarının tahsili yönünde müracaatlarını kabul etmek ve onlara yol göstermek, yardımcı olmak,

- Genel Müdürlükçe, vatandaşlarımızın yasadıkları ülkelerde yabancılık çekmemeleri ve devletimizi her zaman yanlarında hissetmeleri için bulundukları ülkelere göre politikalar belirlemek ve yurtdışı birimleri vasıtasıyla onları bilgilendirmek,

- Yurtdışı birimlerimiz vasıtasıyla, yetişkin vatandaşlarımızın ve gençlerimizin mesleki eğitimlerini teşvik etmek, istihdama katılımlarını sağlamak, kültürel kimliklerini korumalarına destek sağlamak, hukuki statülerini, özellikle Avrupa Birliği müktesebatı ve Uluslararası hukuk çerçevesinde geliştirmek,

- Vatandaşlarımızın yurtdışında hak kazandıkları sosyal güvenlik ile ilgili menfaatlerini takip etmek, vaki müracaatlarını ilgili kurumlara iletmek ve sonuçlanıncaya kadar işlemleri yürütmek, - Talep üzerine, uzun süre yurtdışı ile ilgisi olan ve kendilerinden haber alınamayan vatandaşlarımızın akıbetlerini araştırmak,

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yurtdışı birimlerine yapılacak Türk işgücü taleplerini incelemek ve ilgili kurumlara bildirmek,

- Hizmet belgesi taleplerini neticelendirmek,

- Ülkemize yerleşen ve Türk vatandaşlığını sonradan alan şahısların geldikleri ülkedeki çalışma hayati ve sosyal güvenliklerine ilişkin haklarının araştırılması ve hizmet birleştirilmesine yönelik çalışma yapmak ve işlemleri takip etmek.

- Bedelli askerlik yapmak üzere ülkemize gelen gençlerimize aydınlatıcı konferanslar vermek,

Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler :

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görev alanına giren konularda faaliyet gösteren tüm uluslararası kuruluşların Türkiye'deki temsilcilikleri ile sürekli irtibat ve işbirliği tesis etmek, geliştirmek,

- Uluslararası kuruluşlara olan taahhütlerimiz çerçevesinde, bu kuruluşlar için çalışma hayati ve sosyal güvenlik konularında ülke raporlarını hazırlamak, onların çalışma hayati ve sosyal güvenlik alanlarında kabul ettikleri sözleşme, tavsiye ve kararlarının ülkemizde uygulanabilirliğini tespit etmek,

- Uluslararası Çalışma Teşkilatı'nın (ILI) çalışmalarını izlemek, toplantılara katılmak, ülkemizce onaylanan sözleşmelere ilişkin ülke raporlarını hazırlamak, Uluslararası Çalışma Konferansı'na ve Teşkilatça düzenlenen bölgesel ve sektörsel toplantılara katılmak ve bu çerçevede isçi ve işveren teşekkülleriyle sürekli irtibat halinde olmak,

- Avrupa Konseyi bünyesindeki Bakanlık görev ve ilgisi alanına giren komite çalışmalarını izlemek, toplantılara katılmak, onaylanan sözleşmelere ilişkin ülke raporlarını hazırlamak,

- Avrupa Birliği Komisyonu'nun ve diğer organlarının çalışmalarını izlemek, Komisyonla ilgili toplantı, seminer, görüşme v.b. etkinliklerde diş koordinasyona katkıda bulunmak,

- Avrupa Sosyal Şartı ile ilgili ülke raporunu hazırlamak, ilgili toplantılarda tezlerimizi sunmak, eleştirilere cevap vermek, çalışmalarla ilgili diğer Bakanlık, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,

- İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) Bakanlığımız görev ve ilgi alanına giren konulardaki konferans, toplantı, görüşme ve komitelerine katılmak ve izlemek,

- Uluslararası Kuruluşların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görev alanına giren konularda düzenledikleri kurs, seminer, konferans ve eğitim toplantılarını izlemek, uygun nitelikli elemanların katilimi sağlamak.

Genel Müdürlüğümüz ve Yurtdışı teşkilatımız personelinin mezkûr görevleri büyük özveriyle ifa etmeleri sonucunda vatandaşlarımız ve ülkemiz açısından maddi kıstaslarla ölçülemeyecek seviyelerde çok yönlü yararlar ve olumlu sonuçlar elde edilmekte olup, çalışmalarımız vatandaşlarımızın teşvik ve önerilerinden güç alarak, her gün artan bir sevk ve özveriyle devam edecektir.

http://www.diyih.gov.tr/genel_mudurlugumuz/hizmetler.html