Mustafa Kemal Atatürk'ün tarih ile ilgili sözleri nedir?

• Tarih ne güzel aynadır. İnsanlar, özellikle ahlâkla gelişmemiş
  kavimler, en büyük kutsal kavramlar karşısında bile hasis duygulara
  tâbi olmaktan nefislerini men edemiyor. Tarihin sinesine geçen büyük
  hâdiselerde bu hadiseler içinde uygulayıcı ve etkili olanların hâl
  hareket ve muameleleri onların ahlâk seviyelerini ne açık
  gösterir.(1915)

• Tarih bir milletin kanını, hakkını, varlığını hiç bir
  zaman inkâr edemez.(1919)
• Tarih yapan akıl, mantık, muhakeme değil,
  belki bunlardan çok hissiyattır. ( 15.03.1923, Adana'da Halkla
  Konuşma.)
• Efendiler, tarih, milletlerin yükselme ve gerileme sebeplerini ararken
  bir çok siyasi, askerî, sosyal sebepler bulmakta ve saymaktadır...
  (17.11.1923, İzmir İktisat Kongresini Açış Söylevi.)
• Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık
  kalmazsa, değişmeyen hakikat insanı şaşırtacak bir nitelik alır.(1931)
• Tarih; hayal mahsulü olamaz. Tarih yazarken gerçek olayları bulmaya
  çalışmalıyız. Eğer bunları bulamazsak meçhuliyeti ve bu noktadan
  cehlimizi itiraf etmekten çekinmeyelim. (10 Kasım 1935, Ulus.)
• Efendiler, tarih, milletlerin yükselme ve gerileme sebeplerini ararken bir çok siyasi, askerî, sosyal sebepler bulmakta ve saymaktadır...(17.11.1923, İzmir İktisat Kongresini Açış Söylevi.)

Tarih, tarih boyunca yaşamış milletlerin yükselme ve gerileme nedenlerini kronolojik sırayla aktarır, bunun nedeni, tarih ilimiyle de ilişkili olarak gelecek nesillere, milletler ders vermek, yardımcı olmaktır. Tarihini iyi bilen uluslar aynı hataları bir daha yapmaz ve başarılarını da daha artırır. Ancak, bu açıklamaları yapabilmek için mutlaka siyasi askeri ve sosyal alanlarda ayrı ayrı ve birlikte değerlendirmeler, incelemer yapılmalıdır ki anlatılanlar gerçeklerle bağlantılı olsun ve amacına ulaşsın.

• “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır.” (1931)

Tarih yazılırken, belgelenilirken gerçeklere mutlaka sadık kalınmalıdır. Aksi taktirde tarih yazmanın bir anlamı kalmaz ve okuyanı doğrulara yönlendirme, geçmişten ders alarak o hatalara düşmeme ya da o başarıların sırrını anlama amacına hizmet edemez.

• Tarih; hayal mahsulü olamaz. Tarih yazarken gerçek olayları bulmaya çalışmalıyız. Eğer bunları bulamazsak meçhuliyeti ve bu noktadan cehlimizi itiraf etmekten çekinmeyelim. (10 Kasım 1935, Ulus.)

Tarih, gerçek olaylara dayanarak yazılmalıdır, hayallere değil. Eğer yazılacak tarih hakkında gerçekten yaşananları bulamzsak da bunu itiraf etmekten, bulamadığımızı söylemekten çekinmemeliyiz. Bu, cehalet olarak da tanımlansa hayalle tarih yazmaktan daha doğru ve iyidir.